Flexicurity: μπορει να πετυχει σε Ελλαδα και Ευρωπη ;

Η Ευρωπαϊκη Ενωση προσπαθωντας να αντιμετωπισει την κριση του Ευρωπαϊκου κοινωνικου μοντελου εχει ξεκινησει τη δημοσια διαβουλευση για τη flexicurity στις εργασιακες σχεσεις, τα αποτελεσματα της οποιας θα ανακοινωθουν στο Ευρωπαϊκο Συμβουλιο Κορυφης την ανοιξη. Ειναι λοιπον, ωρα με αφορμη και τις επικειμενες εκλογες να ασχοληθουμε με το ζητημα αυτο και στην Ελλαδα με σοβαροτητα και συνεση και οχι με ευκαιριακο τροπο και αυτοπαγιδευμενοι σε κλισε.

Το δανεζικο μοντελο

Η flexicurity, οπως ονομαζεται, προσπαθει να συνδεσει δυο αντιτιθεμενες τασεις την ευελιξια και την ασφαλεια της εργασιας. Το εγχειρημα αυτο φαινεται μετα απο δεκα χρονια εφαρμογης να πετυχαινει στη Δανια.
Θεωρητικη βαση αυτης της εφαρμογης ειναι ειναι πως ο εργαζομενος δε γνωριζει πια οτι "εχει δουλεια", με την εννοια της ατυπης μονιμοτητας, αλλα οτι μπορει να "βρει δουλεια" σχεδον οποτε θελει. Με το συνδυασμο δηλαδη της ασφαλειας με την ευελιξια οδηγουμαστε απο την ασφαλεια της "θεσης εργασιας" στην προστασια "μιας θεσης εργασιας".
Το "χρυσο τριγωνο", οπως το αποκαλουν, στηριζεται: Πρωτον, στην ευρεια επαγγελματικη και γεωγραφικη κινητικοτητα των εργαζομενων. Δευτερον, στο διευρυμενο συστημα κοινωνικης προστασιας, με υψηλα επιπεδα ασφαλισης και επιδοματα ανεργιας. Τριτον, η ενεργη πολιτικη για την αγορα εργασια που καθιστα πιο ευκολη τη μετακινηση αναμεσα στην εργασια και στην ανεργια χαρη στη δια βιου εκπαιδευση.
Συγκεκριμενα, η αγορα εργασιας στη Δανια ειναι μαλλον η ελαστικoτερη στον κοσμο. Υπαρχει πληρης ελευθερια στις προσληψεις και στις απολυσεις, ενω ο εργαζομενος δεν παιρνει αποζημιωση οταν απολυθει. Πραγμα το οποιο ισχυει και στο δημοσιο τομεα, εκτος απο μερικες θεσεις που καλυπτονται με συμβαση.

Παραλληλα με αυτη την ακραια ελαστικοτητα, υπαρχει και η καλυψη του εργαζομενου από το κρατος σε περιπτωση που χασει τη θεση του. Μετα την απολυση του, ο εργαζομενος παιρνει για τεσσερα χρονια επιδομα ανεργιας, το υψος του οποιου εξαρταται απο το μισθο του εργαζομενου. Κατά μέσον όρο, το επίδομα κυμαίνεται στο 60-65% του μισθού. Παράλληλα, φυσικά, ο άνεργος εξακολουθεί να απολαμβάνει όλες τις κοινωνικές παροχές (παιδεία, ιατρική περίθαλψη κ.τ.λ.).

Στην περιπτωση δε που ενας ανεργος δε βρει θεση εργασιας μεσα σε ενα χρονο αναλαμβανει ο εκει ΟΑΕΔ να τον επανεκπαιδευσει σε τομεις οπου υπαρχει ζητηση. Γι' αυτο και διεξαγει διαρκως ερευνες για τις κενες θεσεις εργασιας και τις απαιτησεις τους στα διαφορα σημεια της χωρας.

Τα αποτελεσματα πανω-κατω γνωστα: 5% περιπου ανεργεια, 30% του εργατικου δυναμικου αλλαζει εργασια ετησιως, τα 2/3 των απολυμενων βρισκουν νεα δουλεια εντος ενος ετους και μολις το 10% των νεων ανησυχει για την ασφαλεια στην εργασια.

Τελος, η Δανια πετυχε και τη λεγομενη "δημιουργικη καταστροφη", αφου για περιπου 3000 επιχειρησεις κλεινουν και φευγουν απο τη χωρα ετησιως για να δωσουν τη θεση τους σε νεες με υψηλοτερο τεχνολογικο επιπεδο.

Η Ευρωπαϊκη αναζητηση

Η Ευρωπη προσπαθει εγκαιρα να αναθεωρησει το δικο της κοινωνικο μοντελο και αναζητα στο δανεζικο επιτευγμα εναν τροπο να δοθει στην εργοδοσια η ευελιξια στην αγορα εργασιας αναλογη με αυτη που ισχυει στις Η.Π.Α., στους εργαζομενους αναλογη ασφαλεια με αυτη που ισχυε παραδοσιακα στην Ευρωπη και κυριως την πρωτη μεταπολεμικη περιοδο και μια κινεζικου τυπου ανταγωνιστικοτητα.
Παραληλα, η ευρωπαϊκη κοινωνικη πολιτικη στηριζεται πλεον στο αξιωμα πως οι ανθρωποι πρεπει να ζουν απο την εργασια τους και οχι απο τις κοινωνικες παροχες. Βρισκει λυση σε αυτη την ολιστικη αντιληψη, οτι οσα χανει ο εργαζομενος σε εγγυησεις σταθεροτητας απο το εργατικο δικαιο, τα κερδιζει σε εγγυηση εισοδηματος κατα τις μεταβατικες περιοδους.
Θα ειναι ομως μεγαλο λαθος αν οι μορφες εργασιας "ευελιξιας με ασφαλεια" δε συνοδευονται απο μετρα για την προστασια και την ενισχυση των κοινωνικα αποκλεισμενων και των ασθενεστερων.
Επισης, η προσπαθεια εφαρμογης ενος παρομοιου μοντελου δεν πρεπει να υπονομευσει καθε προστατευτικο μηχανισμο και να φιλελευθεροποιησει τις αγορες διχως οριο ωστε να οδηγησει σε μεγαλη κοινωνικη κριση.

Ταιριαζει η "ευελιξια με ασφαλεια" στην Ελλαδα ;

Καταρχην, τα αποτελεσματα στην αντιμετωπιση της ανεργιας ειναι τοσο θεαματικα που δε μπορουμε να αδιαφορουμε ή να σνομπαρουμε αυτο το μοντελο, ενω οι αναζητησεις της Ενωσης μας υποχρεωνουν να ασχοληθουμε μαζι του.

Σημαντικα δεδομενα που πρεπει να λαβουμε υποψη μας ειναι:

Πρωτον, οτι η Δανια ειναι μια μικρη χωρα, εθνικα ομοιογενης με εξισωτικη παραδοση. Ενα συστημα που καλλιεργει εμπιστοσυνη μεταξυ των πολιτων και αποθαρυνει τις οποιες προσπαθιες εκμεταλλευσης του συστηματος.
Δευτερον, ειναι ενα ιδιαιτερα ακριβο συστημα. 4,4 % του ΑΕΠ της χωρας δαπαναται για επιδοματα, δια βιου εκπαιδευση και εισφορες εργαζομενων. Ως εκ τουτου οι φοροι εισοδηματος ειναι πολυ υψηλοι και η φοροδιαφυγη χαμηλη.
Τριτον, υπαρχει ενα ισχυρο και αδιαφθορο κρατος που διαδραματιζει καιριο ρολο και ενισχυει την ελευθερη λειτουργια της αγορας.
Τεταρτον, στη χωρα αυτη ειναι ζωτικος ο ρολος του κοινωνικου διαλογου και το κρατος, οι επιχειρησεις, τα συνδικατα αντιλαμβανονται τη θεσμικη τους ευθυνη για την απασχοληση.
Πεμπτον, υπαρχουν ερευνες που υποστηριζουν πως το μοντελο που συνδυαζει
υψηλη ευελιξια και ασφαλεια δεν μπορει να λειτουργησει σε χωρες με χαμηλη αισθηση κοινωνικης ευθυνης των πολιτων, οπως οι μεσογειακες, διοτι ο ηθικος κινδυνος αποσπασης επιδοματων με εξαπάτηση του Δημοσιου ειναι υψηλος.

Συνεπως, για την αποδοτικοτητα του συστηματος δεν μπορει να υπαρχουν αμφιβολιες. Οσο για την εφαρμογη του στην Ελλαδα, απαιτει μια ριζικη αλλαγη αντιληψεων στην Ελληνικη κοινωνια, μια πραγματικη επανασταση στην κοινωνια μας. Ειναι κατι τετοιο εφικτο ;

περιμενω τα σχολια και τις κρισεις σας σχετικα με αυτο το κρισιμο και σημαντικο ζητημα

Η ρουτίνα των καταλήψεων τροχοπέδη όχι για τις αλλαγές αλλά για την κρίσιμη Αλλαγή

Το ζητημα της αναβαθμισης των ΑΕ.Ι. και οι αντιδρασεις καλα κρατουν οποτε σε αυτό το post επιλεγω να αναφερθω στην πολιτειακη διασταση της κρισης στα πανεπιστημια.

Πιστευω ακραδαντα πως τα πανεπιστημια αποτελουν εστιες πολιτικης, κοινωνικης και επιστημονικης ζυμωσης. Ως εκ τουτου είναι ο ο κινητηριος μοχλος αναπτυξης και αναβαθμισης μιας πολιτειας.

Από τον τροπο, λοιπον, που αντιμετωπιζεται η κριση από την φοιτητικη κοινοτητα εξαγονται σημαντικα συμπερασματα για το μελλον της κοινωνιας-πολιτειας μας.

Στην κρισιμη, λοιπον, καμπη της Ελληνικης πολιτειας σημερα παρουσιαζεται η αδηριτη αναγκη για ανανεωση των πολιτικων ιδεων, αντιληψεων, ηθους και υφους.
Έναν ουσιαστικο, όχι μονο θεσμικο, πολιτικο-πολιτειακο εκσυγχρονισμο. Θα επελεγα τον ορο συγχρονισμο με τις αναγκες της κοινωνιας.

Για να υπαρχει ελπιδα οτι μια τετοια αλλαγη θα πραγματωθει εγκαιρα στην κοινωνια μας, απαιτειται μια καιρια διαφοροποιηση νοοτροπιας της νεας γενιας πολιτικων-πολιτων απο αυτή που θα διαδεχονται.

Δυστυχως, η εικονα του φοιτητικου συνδικαλισμου και της φοιτητικης κοινοτητας εν γενει δεν δειχνει ότι μια τετοια αλλαγη κυοφορειται.
Ο τροπος αντιδρασης στην κυβερνητικη πολιτικη με τις καταληψεις είναι ενδεικτικος. Οι καταληψεις από υψιστο μεσο πραγματωσης του φοιτητικου αγωνα εχουν καταστει μια καθημερινοτητα, μια ρουτινα, διχως ηρωικα στοιχεια, ενώ οι διαδηλωσεις σκετη συμβαση. Τα πομπωδη λογια και οι διαρκεις επικλησεις στους φοιτητικους αγωνες κατά τη διαρκεια της δικτατοριας και τα πρωτα χρονια της μεταπολιτευσης περισσοτερο κουραζουν, παρα πειθουν, περισσοτερο απομυθοποιουν τους περασμενους αγωνες παρα μυθοποιουν τους τωρινους.

Χρησιμοποιειται ευρεως μια ξεπερασμενη πολιτικη ρητορεια αλλων εποχων, μια παρωχημενη μορφη αγωνων που απαξιωνει τη σημερινη νεολαια. Ενώ ο διαλογος για την αναβαθμιση των πανεπιστημιων επικεντρωνεται στα αυτονοητα και λιγοτερο σημαντικα αντι για τα καιρια και ουσιαστικα.

Οι ευθυνες εδώ βαραινουν τοσο τα κομματα, που εκμεταλλευονται τους νεους οσο και τους ιδιους τους φοιτητες που γινονται οργανα τους. Καθιστανται ετσι αντι για εκφραστες της γνωμης των φοιτητων, των ιδεων και των αποψεων της εποχης, μεσα επιβολής της παρωχημενης ιδεολογιας των κομματων, των αντιληψεων αλλης εποχης.

Γινονται θεματοφυλακες ενός αναχρονιστικου και χρεωκοπημενου κομματισμου.
Το προβλημα είναι ευρυτερο. Αντανακλα μια κοινωνια και μια νεολαια, που αρνειται να αλλαξει, να προχωρησει, να εκσυγχρονιστει, αλλα αποδεχεται να ανακλυκλωνει το μεταπολιτευτικο πολιτικο status quo. Αρεσκεται σαδιστικα σε αυτό.

Από τη μια υπαρχουν τα χρεωκοπημενα κομματα, που αρνουνται να αλλαξουν και εκμεταλλευονται αυτή την ανακυκλωση και απο την άλλη υπαρχουν οι νεοι που δεν αλλαζουν, δεν ανατρεπουν αλλα αποδεχονται ενεργητικα. Μια νεα μορφη κομφορμισμου.

Η συγχρονη αστικη δημοκρατια της μεταπολιτευτικης Ελλαδας απαιτει από τους φοιτητες και τη νεολαια ευρυτερα να λειτουργει ως πνευμονας Αλλαγης και Ανανεωσης της. Η νεολαια πρεπει να εκμεταλευεται το ρηξικελευθο και προοδευτικο πνευμα για να ξεπερνα τα επουσιωδη και να συγκεντρωνεται στα ουσιαστικα, για να ανατρεπει το παρωχημενο και να εγκαθιδρυει το νεο και προοδευτικο.

"Nεο κρουσμα λογοκρισιας"

Η ειδηση οπως δημοσιευθηκε στο Βημα σημερα εχει ως εξης : << Η Επιτροπή Επιλογής Θεαμάτων του υπουργείου Παιδείας απαγόρευσε σε μαθητές γυμνασίου να παρακολουθήσουν την ώρα σχολικού προγράμματος την παράσταση «Το χάσμα», η οποία έχει ανέβει στο θέατρο «Κνωσσός» με θέμα τις σχέσεις γονέων και παιδιών.

Τη σχετική απόφαση της Επιτροπής κατήγγειλαν με συνέντευξη που παραχώρησαν την Πέμπτη οι συντελεστές της παράστασης, ο συγγραφέας του έργου Κ.Γεωργουσόπουλος, ο σκηνοθέτης και καλλιτεχνικός διευθυντής του θεάτρου Λ.Τσάγκας και ο συνθέτης Δ.Τσακνής.

«Το χάσμα» αποτελεί ουσιαστικά μια καλλιτεχνική σύνθεση αποσπασμάτων από 16 θεατρικά έργα: «O ήχος του όπλου» (Λούλα Αναγνωστάκη), «Ερωφίλη» (Γεώργιος Χορτάτσης), «Αντιγόνη», «Ηλέκτρα» (Σοφοκλής), «Ιφιγένεια η εν Αυλίδι» (Ευριπίδης), «Χοηφόροι» (Αισχύλος), «Βασιλικός» (Αντώνιος Μάτεσις), «Μάνα...μητέρα...μαμά» (Γιώργος Διαλεγμένος), «Αμλετ» (Ουίλιαμ Σαίξπηρ), «Λουίζα Μίλερ» (Φρίντριχ Σίλερ), «Βρικόλακες» (Ερρίκος Ίψεν), «Ταρτούφος» (Μολιέρος), «Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα» (Ευγένιος O' Νιλ), «Στέλλα Βιολάντη» (Γρηγόριος Ξενόπουλος), «Το Φιντανάκι» (Παντελής Χορν), «Νεφέλες» (Αριστοφάνης).

Οι συντελεστές καταγγέλλουν προληπτική λογοκρισία σε βάρος κλασικών και νεότερων θεατρικών, καθώς η απόφαση κρίθηκε προκλητική και άκρως συντηρητική.

Πρόκειται για το δεύτερο κρούσμα μετά την περίπτωση του Αρσακείου. Τότε γονείς του σχολείου κατήγγειλαν ότι καθηγητής πρότεινε στους μαθητές του να διαβάσουν το βιβλίο «Η αγάπη άργησε μια μέρα» της Λιλής Ζωγράφου. Oι καταγγελίες των γονέων μεταφέρθηκαν στην τηλεόραση και από εκεί ξεκίνησε ένας συντηρητικών κατευθύνσεων πόλεμος λάσπης σχετικά με το περιεχόμενο του βιβλίου.

O καθηγητής ετέθη σε προσωρινή αργία, προκαλώντας λευκή απεργία εκ μέρους των καθηγητών και αποχή των μαθητών. Το θέμα λύθηκε μόνο έπειτα από παρέμβαση του προέδρου της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας Γ.Μπαμπινιώτη. >>

Το ερωτημα που προκυπτουν απο αυτη την ειδηση ειναι μονο ενα:

Σε τι εξυπηρετει η υπαρξη μιας τετοιας επιτροπης στο υπουργειο Παιδειας ;

Μονη λογικη απαντηση: Να μην ειναι ελευθερη η επιλογη των θεαματων απο τους εκπαιδευτικους, αραγε τοσο ανικανοι κρινονται απο το υπουργειο ; Αλλα αντιθετα να ακολουθειται μια συγκεκριμενη πολιτικη στην επιλογη των θεαματων, να απορριπτονται μερικα με κριτηρια προφανως την εξυπηρετηση μιας συγκεκριμενης ιδεολογιας. Μιας ιδεολογιας στην οποια δε συμπεριλαμβανονται ουτε κλασσικα εργα.

Ασαφης νομος-πλαισιο για αλλαγες οχι για μεταρρυθμισεις

Η κυβερνηση αποφασισε επιτελους, υπο την πιεση και των εξελιξεων ισως, να καταθεσει το νεο νομο-πλαισιο για τα Α.Ε.Ι. Προτου καταληξω σε ενα γενικο συμπερασμα θα προχωρησω σε μια συντομη κριτικη για τις επιμαχες διαταξεις.

Θεμα πρωτο: Aσυλο
Νομος για το ασυλο υπαρχει, απλα με συνεπεια δεν εφαρμοζεται. Οποιαδηποτε ρυθμιση ειναι περιττη, ποσο μαλλον μια ρυθμιση αρκετα ασαφης οπως αυτη που προτεινεται.

Θεμα δευτερο: Καθολικη ψηφοφορια στις πρυτανικες εκλογες
Αν και ενδεχεται κατι τετοιο να οδηγησει τους πρυτανεις να κανουν προεκλογικο αγωνα μεσα στο πανεπιστημιο, αποτελει οπωσδηποτε καλυτερη λυση απο τις "συναλλαγες" με τους εκπροσωπους των παραταξεων.

Θεμα τριτο: Ανωτατο οριο φοιτησης
Η ρυθμιση μπορει να ακουγεται ορθη, ειναι ομως ελλιπης.
Καταρχην, οι αιωνιοι φοιτητες δεν ειναι κυριαρχο προβλημα για τη λειτουργια των πανεπιστημιων. Επειτα, δεν προβλεπεται ιδαιτερη ρυθμιση για οσους εχουν οικονομικο προβλημα ή οποιοδηποτε αλλο που τους εμποδιζει να ακολουθησουν τις σπουδες τους κανονικα.
Δεν μπορουν να μπαινουν ολοι στο ιδιο τσουβαλι. Ειναι κοινωνικα αδικο.

Θεμα τεταρτο: Καταλογος συγγραμματων
Ειναι αδιαμφισβητητα το πλεον ορθο μετρο για την αρτιοτερη επιστημνικη καταρτιση των φοιτητων. Ομως, πρεπει να διατηρηθει ο θεσμος του δωρεαν στη διανομη των συγγραμματων.

Θεμα πεμπτο: Χρηματοδοτηση με τετραετη προγραμματα
Σωστο μετρο εφοσον εχει ως στοχο να δημιουργησει μια εσωτερικη ανταγωνιστικη αγορα μεταξυ των δημοσιων πανεπιστημιων.
Δεν διευκρινιζεται ομως, πως θα γινεται η αξιολογηση και τι θα γινεται με τη χρηματοδοτηση απο εκει και περα. Η αξιολογηση οφειλει να ειναι διαφανης, καθως και να γινει γνωστο ποια πολιτικη θα ακολουθειται με βαση αυτη επειτα.
Ενα πανεπιστημιο δηλαδη που δε θα εχει τα αναμενομενα αποτελεσματα, δεν ειναι υποχρεωτικο πως πρεπει να μειωθει η χρηματοδοτηση του, ισως να πρεπει να ενισχυθει και να γινουν και αλλες κινησεις για την αναβαθμιση του. Επιπλεον ειναι επιβεβλημενη η αυξηση στο 5% του ΑΕΠ των δαπανων για την Παιδεια, ωστε να παψει η χρονια υποχρηματοδοτηση. Δεν εχει νοημα να μοιραζονται ψιχουλα με αυτα τα συμβολαια.
Επισης, ειναι αναγκαια και η αλλαγη του συστηματος προσβασης, να γινει πλεον ελευθερη ωστε να λειτουργησει ουσιαστικα μια ανταγωνιστικη εσωτερικη αγορα.

Θεμα εκτο: Μανατζερ
Η χρησιμοτητα του ή οχι ειναι ενα ζητημα που οφειλει να ανηκει στο ιδιο το πανεπιστημιο στο πλαισιο της πληρους αυτοτελειας του. Η υποχρεωση της υπαρξης τετοιων θεσεων σε καθε ιδρυμα ειναι εσφαλμενη.

Θεμα εβδομο: Κοινωνικη λογοδοσια
Επιβεβλημενη στο πλαισιο μιας νεας λειτουργιας των Α.Ε.Ι.

Θεμα ογδοο: Εκλογες ΔΕΠ χωρις τον ελεγχο του υπουργειου Παιδειας
Οπωσδηποτε θετικο βημα για τη μεγαλυτερη δυνατη ανεξαρτησια της πανεπιστημιακης κοινοτητας.

Συνολικα: O νομος ειναι σε καθε περιπτωση ατολμος και ασαφης. Δεν προχωρει σε μεγαλες ρηξεις απο την αλλη αφηνει αρκετες ασαφειες τοσο σχετικα με το ασυλο οσο και για τη χρηματοδοτηση.
Ειναι ενας νομος που προχωρα σε μια σημαντικη ενδυναμωση της αυτοτελειας του πανεπιστημιου (αυτο ειναι και το κυριοτερο σημειο του), χωρις ομως να αποσαφηνιζει σημαντικα θεματα και χωρις να εξασφαλιζει τη λειτουργια μιας εσωτερικης ανταγωνιστικης αγορας μεταξυ των πανεπιστημιων που θα ηταν μια πραγματικη τομη. Σε καμια περιπτωση δεν προκειται για μεταρρυθμιση.

(5 απλες προτασεις για την τριτοβαθμια εκπαιδευση στο http://fiveideas.blospot.com, καταχωρειστε και εσεις τις δικιες σας)

Ανοιχτη προσκληση στους bloggers με πολιτικο ενδιαφερον

Απο σημερα αποφασισα να λειτουργησω παραλληλα και ενα νεο blog το <<5>> (http://fiveideas.blospot.com). Στοχος μου ειναι να αποτελεσει ενα ιδιομορφο think tank, δημιουργημενο απο τους ιδιους τους bloggers, μια πλατφορμα απλων ιδεων για αλλαγες.

Eιναι μια κινηση περα απο την κριτικη που συνηθιζουμε να ασκουμε.

Δειτε το, συμμετεχετε με τις δικιες σας 5 ιδεες, κανετε το γνωστο και σε αλλους bloggers. Στοχος μου ενα blog που θα διαθετει συγκεντρωμενες ενδιαφερουσες προτασεις χωρις λογοκρισια για αλλαγες απο ολους τους χωρους.

Νομιζω πως αξιζει τον κοπο !

Οι 100 αριστερες ιδεες της Σεγκολεν μπορουν να αλλαξουν τη Γαλλια ?

Το προεδρικο συμφωνο της Σεγκολεν Ρουαγιαλ μια εβδομαδα μετα την παρουσιαση του πετυχε ηδη δυο πραγματα ενω δειχνει να αποτυγχανει στο ενα και σημαντικοτερο. Πετυχε να διαψευσει οσους την κατηγορουσαν για ελλειψη ιδεων και παραλληλα να κατακτησει το χωρο της Γαλλικης Αριστερας. Αποτυγχανει ομως, προς το παρον, να πεισει τους Γαλλους βασει των δημοσκοπησεων πως η αριστερη της προταση ειναι καλυτερη απο τη δεξια του Σαρκοζι.

Το τελευταιο για αρκετους οφειλεται στο εντονο πνευμα ατομισμου που διακρινει πια τους Γαλλους και σε συνδυασμο με την εντονη οικονομικη ανασφαλεια εχει οδηγησει σε μια δεξια στροφη της Γαλλικης κοινωνιας. Με αυτο το σκεπτικο τα περιθωρια νικης της Σεγκολεν ειναι ιδιαιτερα περιορισμενα.
Η λογικη αυτη με βρισκει αντιθετο. Ενας υποψηφιος πρεπει να παλεψει ετσι ωστε με το προγραμμα του να επιδιωξει την αναδιαταξη των ιδεων που κυριαρχουν σε μια κοινωνια και την ανατροπη των συσχετισμων που δεν τον ευνοουν. Μπορουν να πετυχουν κατι τετοιο στη Γαλλια οι 100 ιδεες ;

Μαλλον οχι.

Οι οικονομικες της προτασεις, οπως αυξηση του βασικου μισθου στα 15οο ευρω, αυξηση 5 % των χαμηλων συνταξεων, κυρωσεις κατα εταιρειων που καταβαλουν μερισματα και οχι τα κερδη απο τις αποδοσεις των επενδυσεων, ατοκο δανειο 10000 ευρω για καθε 18χρονο και επιδομα ανεργιας ισο με το 90 % του μισθου αποτελουν σημαντικες και ελκυστικες προτασεις.

Ομως, διχως να υπαρχει οργανωμενο σχεδιο για τη χρηματοδοτηση τους, τη στιγμη που και η ιδια επεκρινε το δημοσιο χρεος που εφθασε το 65 % του ΑΕΠ.
Διχως να υπαρχουν ουσιαστικες λυσεις ουτε για τον ελεγχο της γραφειοκρατιας, ουτε για τη φορολογηση του κεφαλαιου και οχι της εργασιας.
Και κυριως διχως να υπαρχουν προτασεις για μεγαλες τομες και αλλαγες στην οικονομια της Γαλλιας και την εκμεταλλευση της οικονομιας της αγορας σε ωφελος της ευρειας μαζας, οι προτασεις αυτες ειναι περισσοτερο μια λιστα ενδιαφεροντων ιδεεων για την αναδιανομη του πλουτου παρα αμεσα εφαρομσιμες λυσεις.

Παραλληλα, η προταση της για τη δημιουργια ελεγκτικων σωματων που θα επιβλεπουν το εργο των εκλεγμενων πολιτικων στη λογικη της εφαρμογης μιας ιδιοτυπης αμεσης δημοκρατιας δεν μπορει να αποτελει ρεαλιστικη προταση στην κριση των αντιπροσωπευτικων θεσμων.
Οποτε οι αντιπροσωπευτικοι θεσμοι περνουν κριση, η αμεση δημοκρατια επιστρατευεται για να δωσει τη λυση. Μονο που ετσι διαστρεφεται η πολτικη και μεταπιπτει σε μια αγονη και στειρα ηθικολογια.

Επιπλεον, η ιδεα της τοποθετησης ανηλικων παραβατων σε ενισχυμενα επιμορφωτικα κεντρα με στρατιωτικα πλαισια και η δημιουργια αποσπασματων ανηλικων στα ατυνομικα τμηματα των μεγαλων πολεων ως μεσα αντιμετωπισης της εγκληματικοτητας των ανηλικων αποτελουν ενα ξεκαθαρο οπισθοδρομισμο, μια γνησια δεξια προταση. Δεν μπορει αυτη η προταση να ειναι μια αριστερη αντιμετωπιση του ζητηματος.

Η Σεγκολεν, λοιπον, πετυχε να κατακτησει τη γαλλικη αριστερα με τις ιδεες της, οχι ομως να τη μετασχηματισει, να την εκσυγχρονισει, να εκφρασει εναν πραγματικο μεταρρυθμιστικο κεντροαριστερο λογο που θα οδηγησει και στην ανατροπη των κοινωνικων συσχετισμων υπερ της Δεξιας. Επιχειρησε δε να συμπορευτει με το δεξιο πνευμα της γαλλικης κοινωνιας σε ενα κρισιμο τομεα κοινωνικης πολιτικης με τροπο που, για μενα, δεν τιμα ουτε την ιδια, ουτε την αριστερα που την αποδεχεται.

Η αδιεξοδη λογικη των διαγραφων...

... εγγυητης μιας εικονικης εσωκομματικης δημοκρατιας.

Σε συνεχεια του προηγουμενου post και αναμενοντας νεα ενδιαφεροντα σχολια για να συνεχισουμε το διαλογο για την απαξιωση της πολιτικης, η επικαιροτητα επιβαλλει να συμπεριλαβω και τη πρακτικη των διαγραφων στο ιδιο θεμα.

Πιστευω, λοιπον, πως οι διαγραφες δεν αρμοζουν σε ενα ανοιχτο κομμα που δειχνει σεβασμο στην αντιθετη αποψη και τη θεωρει κινητηριο μοχλο της εσωκομματικης πολιτικης διαβουλευσης και των σχετικων ζημωσεων. Οποιος επιθυμει ανοιχτα, πολλυσυλεκτικα κομματα πρεπει να ειναι ετοιμος να ακουσει την αντιθετη γνωμη, την κριτικη ενδεχομενως, και να την αντικρουσει ουσιαστικα, οχι με αφορισμους, ενιοτε εφημερους.

Ειναι, σαφεστατα, λογικη, η αναγκη για κομματικη πειθαρχια ιδιαιτερα ενοψει των εκλογων. Επισης, λογικο ειναι να επιθυμουν τα κομματα να μην παρουσιαζονται στα ΜΜΕ ανοικτες συγκρουσεις στελεχων τους και αυτες να περιοριζονται στα οργανα. Θεμιτο, ακομη και αν στην εποχη μας τα Μεσα βρισκονται παντου.
Απαραιτητη προϋποθεση ομως γι'αυτο ειναι τα οργανα να λειτουργουν ως χωροι ουσιαστικης ανταλλαγης πολιτικων ιδεων και ως κεντρα ληψης αποφασεων.

Κατι τετοιο σημερα δε συμβαινει, ιδιως στα δυο μεγαλα κομματα, εξου και φθανουμε στους διακοντισμους στελεχων απο τηλεοπτικα παραθυρα και εφημεριδες.
Ειναι αναγκη τα οργανα να ειναι κεντρα ληψης αποφασεων και αναλογικης εκπροσωπησης ολων των τασεων ενος κομματος, και οχι χωρος ενημερωσης (συνηθως εκ των υστερων) των στελεχων για τις αποφασεις των προεδρων, ουτε βεβαια να εκλεγονται σε αυτα μονο τα επιθυμητα στον αρχηγο προσωπα.

Να μην ειναι οργανα αυτοεπιβεβαιωσης του αργηγου, πολλες φορες και φιεστες ενισχυσης του ηγετικου προφιλ, αλλα οργανα διαβουλευσης και επικοδομητικης κριτικης, ενιοτε και αυτοκριτικης. Να μην ειναι ουτε πεδιο αγονων αντιπαραθεσεων με ηθικους υπαινιγμους μεταξυ των στελεχων αλλα ουσιαστικου διαλογου.

Αν ισχυαν ολα αυτα τοτε η αντιπαραθεση εντος των οργανων θα ειχε νοημα και αποτελεσμα, οσο αυτα δεν ισχυουν τα στελεχη λογομαχουν στα ΜΜΕ ωστε να κερδιζουν τις εντυπωσεις, να ικανοποιουν τους προσωπικους οπαδους τους και να αυξανουν το προσωπικο τους ακροατηριο.

Μια εξαιρεση μπορει να γινει στις διαγραφες, οταν αφορουν πολιτικα σκανδαλα. Τοτε ο αρχηγος ενος κομματος ειναι υποχρεωμενος να δρασει ετσι ωστε να διαφυλλαξει το κυρος του κομματος του. Διαγραφες ομως οριστικες (εφοσον τα σκανδαλα ειναι πραγματικα και οχι προϊον εντυπωσιοθηριας). Η επιστροφη των διαγραφεντων αποτελει αναδρομικη συγκαλυψη και εμπαιγμο της κοινωνιας.

H πολιτικη απαξιωνεται, οι πολιτικοι εθελοτυφλουν

Η εκτιμηση της κοινωνιας στο πολιτικο συστημα και τα κομματα βρισκεται στο χειροτερο δυνατο σημειο μεταπολιτευτικα. Η απαξιωση της πολιτικης ειναι ενα αδιαμφισβητητο γεγονος, το οποιο οι πολιτικοι, ισως σκοπιμως, αγνοουν και αρνουνται να αντιμετωπισουν με ουσιαστικες μετταρυθμισεις τοσο στο θεσμικο πλαισιο λειτουργιας του πολιτικου συστηματος (ιδιαιτερα με την ευκαιρια της αναθεωρησης) οσο και στο δημοκρατικο τροπο αναπτυξης των πολιτικων κομματων.

Οι λογοι αυτης της απαξιωσης ειναι, συμφωνα με εμενα τουλαχιστον, κοινη συνισταμενη αφενος της μεταλλαξης της πολιτικης σε επαγγελμα και της αδιαφανειας, αφετερου της συγκλισης, ισως και ταυτισης, των πολιτικων των κομματων σε πολλα θεματα, κυριως μεταξυ των δυο μεγαλων κομματων. Ειναι, λοιπον, αδηριτη αναγκη να γινουν ουσιαστικες μετταρυθμισεις σε αυτους τους τομεις με στοχο την αναζωογονηση της πολιτικης και την αποκατασταση των πολιτικων στα ματια της κοινωνιας.

Η απαντηση στην ιδιωτικοποιηση της πολιτικης, οπως πολλοι την αποκαλουν, και η μεταλλαξη της σε επαγγελμα μπορει να αντιμετωπιστει μονο με την κατοχυρωση της διαρκους ανανεωσης του πολιτικου προσωπικου και την απαγκιστρωση του απο τους διαφορους εξωθεσμικους "παραγοντες".
Ενοψει, λοιπον, της αναθεωρησης του Συνταγματος το στοχο αυτο θα εξυπηρετουσαν: η καθιερωση ανωτατου οριου βουλευτικων θητειων (δυο ή τρεις), για να εξασφαλιζεται η ανανεωση και το ασυμβιβαστο υπουργικης και βουλευτικης ιδιοτητας, ωστε να γινει πιο ξεκαθαρη η διακριση των εξουσιων. Παραλληλα τα κομματα να κατοχυρωσουν στο καταστατικο τους ανωτατο οριο θητειων και για τον αρχηγο τους αλλα και για οσους εκλεγονται στα ανωτατα καθοδηγητικα οργανα.

Τελος, να καταργηθει ο σταυρος προτιμησης στις εκλογες και να υιοθετηθει μια παραλλαγη του Γερμανικου εκλογικου συστηματος με μονοεδρικες περιφερειες και ενιαια λιστα υποψηφιων στην επικρατεια. Αποτελει τη μονη λυση στο προβλημα της εξαρτησης των πολιτικων απο τους διαφορους οικονομικους παραγοντες και των ρουσφετιων.
Ομως, μια ενδεχομενη καθιερωση του γερμανικου συστηματος απαιτει την εξασφαλιση της διαφανους δημοκρατικης λειτουργιας των πολιτικων κομματων.
Η καταργηση του σταυρου δε σημαινει μετακινηση του δικαιωματος επιλογης υποψηφιων στον εκαστοτε κομματικο αρχηγο. Σημαινει διαφανεις εσωκομματικες εκλογες για την επιλογη των υποψηφιων.

Στο θεμα της διαφανειας, εστιαζω κυριως στο πολιτικο χρημα. Η αποκλειστικη κρατικη χρηματοδοτηση των κομματων ειναι ιδανικη αλλα και ουτοπικη. Η εμπειρια δειχνει οτι ειναι σχεδον μη εφαρμοσιμη, αντιθετα οδηγει στην ιδιωτικη χρηματοδοτηση με πλαγιο τροπο και στην πολλαπλη εξαρτηση. Ειναι προτιμοτερο να επιτραπει η ιδιωτικη χρηματοδοτηση που θα γινεται ομως με διαφανεια, που θα δημοσιευεται και οι πολιτες θα μπορουν να γνωριζουν απο ποιους στηριζονται τα κομματα και να κρινουν αν η δραση τους ειναι ανεξαρτητη αυτων των χρηματοδοτησεων ή οχι.

Σχετικα με το κρισιμο ζητημα της ταυτισης των πολιτικων πανω σε πολλα θεματα θεωρω πως ευθυνεται η πολλυσυλεκτικοτητα των κομματων και η αναγκη τους να προσσεγγισουν ψηφοφορους απο διαφορετικους χωρους.
Εχουμε φθασει σε σημειο να μετακινουνται περισσοτερο τα κομματα και λιγοτερο οι πολιτες με αποτελεσμα να ξεχνουν σκοπιμα βασικες προγραμμματικες και ιδεολογικες τους θεσεις.
Τα κομματα αδυνατουν να ξεκαθαρισουν τα ιδια το πολιτικο τους στιγμα και να ακολουθησουν μια συγκεκριμενη και σταθερη πορεια, που δε θα δινει την εντυπωση οτι μετακινουνται αναλογα με τον αρχηγο τους ή τις συγκυριες, αλλα οτι ειναι κομματα αρχων και θεσεων.

Μονο η καθιερωση της απλης αναλογικης στις εκλογες θα περιορισει την πολυσυλλεκτικοτητα των κομματων, θα ενισχυσει τα μικροτερα κομματα, θα οδηγησει σε αντιπροσωπευτικοτερα πολιτικα σχηματα με συνεπεις θεσεις και σε κυβερνητικες συνεργασιες που θα στηριζονται σε ειλικρινεις προγραμματικες συμφωνιες και οχι προσκαιρες και ευκαιριακες επιλογες.

Μονη λυση: η αναθεωρηση της αναθεωρησης

Αν λαβουμε υποψη μας τα αρθρα που κυκλοφορουν στον Τυπο σχετικα με την αναθεωρηση του αρθρου 110 του Συνταγματος, το πολιτικο συστημα μοιαζει να θελει να προστατευσει εγκαιρα τον εαυτο του απο μελλοντικες παλινωδιες και καιροσκοπικες εκμεταλλευσεις του Συνταγματικου κειμενου.

Η αποτυχια αυτης της αναθεωρησης απεδειξε περιτρανα πως η ολη διαδικασια χρειαζεται σημαντικες αλλαγες. Το Συνταγμα ειναι ενα νομικο κειμενο με αδιαμφισβητητο κυρος.
Δεν πρεπει να γινεται αντικειμενο καιροσκοπικης εκμεταλλευσης απο κυβερνησεις που ζητουν προσχηματα για ανυπαρκτες μεταρρυθμισεις.
Ουτε να εξυπηρετει την προγραμματικη και ιδεολογικη ανυπαρξια αλλων κομματων, προσφεροντας τους προσκαιρες λυσεις στα εσωκομματικα παιχνιδια.

Ειναι αναγκη να αυξηθει η περιοδος απο τη μια αναθεωρηση στην αλλη, να δινει η προτεινουσα Βουλη το πλαισιο μεσα στο οποιο θα γινεται η αναθεωρηση ενος αρθρου και να καθορισθει οριστικα η πλειοψηφια των 180 για οποιαδηποτε αλλαγη.

Μακαρι μετα τη χρεοκοπια αυτης της αναθεωρησης, στην επομενη το πολιτικο συστημα να ειναι ετοιμο να προχωρησει σε αλλαγες που θα διαφυλλαξουν το κυρος του Συνταγματος (αρθρο 110) και το ιδιου του πολιτικου συστηματος (υποχρεωτικη τετραετης θητεια της κυβερνησης, ασυμβιβαστο υπουργου-βουλευτη, περιορισμος θητειων βουλευτων).

Πολιτικη επιπολαιοτητα, προεκλογικος κυνισμος

Μονο ετσι μπορει να χαρακτηριστει η πολιτικη της κυβερνησης στον τομεα της Παιδειας και ειδικοτερα στην τριτοβαθμια εκπαιδευση.

Διχως αλλη ουσιαστικη "μεταρρυθμιση" στην ατζεντα της και με το προεκλογικο περιβαλλον ηδη διαμορφωμενο, η κυβερνηση εχει επιλεξει να εγκλωβισει την Παιδεια στη λογικη της διαρκους και απροσδιοριστης συγκρουσης με την εκπαιδευτικη κοινοτητα. Μετα δε την καταρρευση της ολης προσπαθειας για το αρθρο 16 δεν υπαρχει κανενα ουσιαστικο θεμα συγκρουσης οσο δεν κατατιθεται ο νομος-πλαισιο.

Την ιδια στιγμη η εκπαιδευτικη κοινοτητα εχει αυτοπαγιδευτει στον αδιεξοδο δρομο των καταληψεων και των απεργιων. Καταληψεις που εχουν χασει προ πολλου το ηρωικο στοιχειο τους και εχουν καταληξει σκετη συμβαση αν οχι και ρουτινα. Αδυνατουν να συνειδητοποιησουν οι φοιτητες πως η μαχη αυτη πρεπει να δοθει με ανοιχτα Πανεπιστημια. Κινησεις που απαξιωνουν το φοιτητικο κινημα στα ματια της κοινωνιας δεν εχουν κανενα νοημα. Ειναι μονο επιζημιες.

Η Παιδεια χρειαζεται αμεσες τομες σε ολες τις βαθμιδες. Αλλαγες ουσιαστικες που θα αναδιαμορφωσουν το περιβαλλον της εκπαιδευσης στην Ελλαδα και ενδεχομενως θα προκαλεσουν την αναγκη για αλλαγες και σε αλλους τομεις.

Ο καθενας εχει χρεος να αναλαβει τις ευθυνες που του αναλογουν.
Οι φοιτητες να αποφασισουν να δωσουν αυτη τη μαχη με ανοικτα Πανεπιστημια, ωστε να μην αυτοπαγιδευονται και να διαφυλλαξουν το κυρος των Ανωτατων Ιδρυματων.
Η δυσφημηση του Πανεπιστημιου πρεπει να σταματησει. Δεν ωφελει κανενα.
Η κυβερνηση ας προχωρησει αμεσα ειτε σε εκλογες ειτε στην καταθεση του περιφημου νομοσχεδιου.
Τουλαχιστον να εχει αντικειμενο η συγκρουση και να αποδειξει πως θελει οντως κατι να πετυχει, εκτος απο το να ωφεληθει προεκλογικα απο τη δυσφημηση του Ελληνικου Πανεπιστημιου και του Ελληνα φοιτητη.

Ειναι βεβαιο πως το κυριο θεμα των επομενων εκλογων θα ειναι η Παιδεια.
Ειναι ομως εξισου βεβαιο πως η ολη συζητηση θα γινει πανω σε λαθος θεματα και με λαθος τροπο, ωστε κανεις ισως δεν θα αντιληφθει το ουσιαστικο διακυβευμα των αλλαγων στο χωρο της Εκπαιδευσης.

Σωστη κινηση, εστω και αργα

Η αποφαση της ηγεσιας του ΠαΣοΚ να αποχωρησει απο τη διαδικασια της Αναθεωρησης του Συνταγματος ηταν η πλεον σωστη αλλα και επιβεβλημενη εκ των συνθηκων επιλογη. Οι λογοι ειναι πολυ συγκεκριμενοι:

Πρωτο, προκειται για μια βιαστικη και κενη ουσιαστικου περιεχομενου Αναθεωρηση.
Χωρις να εχει συμπληρωθει καν η απαιτουμενη πενταετια απο την προηγουμενη Αναθεωρηση, η κυβερνηση εσπευσε να ανακοινωσει την προθεση της για μια νεα που κατ' ουσιαν θα λειτουργουσε ως προσχημα και επιστεγασμα των χαρακτηριζομενων απο την ιδια μεταρρυθμισεων.
Οι προτασεις της για τα αρθρα δειχνουν οτι προκειται μοναχα για ρουσφετολογικες εξυπηρετησεις αλλων παραγοντων. Επιλεγει να αναθεωρησει το αρθρο 16, ωστε να απελευθερωσει την αγορα της Εκπαιδευσης και το αρθρο 24, για να αποχαρακτηριστουν χιλιαδες στρεμματα δασους.
Παραληλα η επομενη σημαντικη προταση της αφορα την αυξηση των βουλευτων επικρατειας παλι προς ικανοποιηση της θελησης του εκαστοτε Αρχηγου του κομματος.
Τελος δεν δεχεται καμια προταση απο αυτες της αντιπολιτευσης.

Δευτερο, ακριβως επειδη η ΝΔ αντιμετωπιζει με τη στυγνη λογικη της αγορας και την Παιδεια και το ΠαΣοΚ πιστευει οτι εχει ουσιαστικες διαφορες στο θεμα των ιδωτικων ΑΕΙ ηταν υποχρεωση του να αναδιπλωθει και μην ψηφισει απο τωρα με 180 βουλευτες την αναθεωρηση του αρθρου 16.

Τριτο, η ΝΔ απεδειξε περιτρανα πως χρησιμοποιουσε το επιμαχο αρθρο ωστε να εγκλωβισει την ηγεσια του ΠαΣοΚ και να διασπασει τη δημοκρατικη παραταξη. Το εκανε συνειδητα με απωτερο στοχο τη διασπαση του ΠαΣοΚ, οπως εκανε και στο παρελθον, ευτυχως απετυχε.

Πλεον η επιλογη του ΠαΣοΚ να ακυρωσει ολη την αναθεωρηση στην επομενη Βουλη ειναι επιβεβλημενη, αρκει στην προεκλογικη περιοδο να μη φανει η ΝΔ ως υπερασπιστης των Θεσμων και το ΠαΣοΚ οτι ακολουθει αντιθεσμικη συμπεριφορα.

Το γεγονος ομως πως τα δυο μεγαλα κομματα λειτουργουν και παλι καχυποπτα το ενα προς το αλλο και αδυνατουν να συνεννοηθουν για το κορυφαιο ζητημα του Συνταγματος ειναι μια αποτυχια του πολιτικου μας συστηματος.